Hướng dẫn giải chi tiết bài tập chương 1, chương trình sinh học lớp 12 cơ bản, đề bài được trích ở trang 63 SGK sinh học 12 cơ bản. Bạn đọc vui lòng góp ý ở phần liện hệ để bài giải được hoàn chỉnh hơn. Mỗi bài tập có trong sách giáo khoa sinh học, mình cũng cung cấp thêm một số bài tương tự để các bạn rèn luyện thêm. Nếu quý vị có bài tập sinh học hay có thể gửi cho minh qua email: quangvanhai@'gmail.com để chia sẻ cùng bạn đọc. Sau đây là hướng dẫn giải bài tập sinh học 12 chương 1 - chương trình cơ bản:
Cấu trúc, chức năng ADN, ARN và Prôtêin
Tuyển tập câu hỏi trắc nghiệm bài tập sinh học 12
Bài 1: Dưới đây là một phần trình tự nuclêôtit của một mạch trong gen:
3' …TAT-GGG-XAT-GTA-ATG-GGX…5'
a. Hãy xác định trình tự nuclêôtit của:
- Mạch bổ sung với mạch nói trên.
- mARN được phiên mã từ mạch trên.
b. Có bao nhiêu côđon trong mARN?
c. Liệt kê các bộ ba đối mã với các côđon đó.
Hướng dẫn giải:
a. Trình tự nuclêôtit ở:
- Mạch bổ sung: 5' …ATA-XXX-GTA-XAT-TAX-XXG…3'
- mARN: 3' …AUA-XXX-GUA-XAU-UAX-XXG…5/
b. Số côđon (bộ ba) trong mARN trên là: 18/3 = 6 côđon.
c. Các bộ ba đối mã (anti côđon) của tARN đối với mỗi côđon: UAU, GGG, XAU, GUA, AUG, GGX.
Bài 2. Tham khảo bảng mã di truyền và trả lời các câu hỏi sau:
a. Các côđon nào trong mARN mã hóa glixin?
b. Có bao nhiêu côđon mã hóa lizin? Đối với mỗi côđon hãy viết bộ ba đối mã bổ sung.
c. Khi côđon AAG trên mARN được dịch mã thì axit amin nào được bổ sung vào chuỗi pôlipeptit?
Hướng dẫn giải:
a. Các côđon GGU, GGX, GGA, GGG trong mARN đều mã hóa glixin.
b. Có hai côđon mã hóa lizin
- Các côđon trên mARN: AAA, AAG
- Các cụm đối mã trên tARN: UUU, UUX
c. Khi côđon AAG trên mARN được dịch mã thì lizin được bổ sung vào chuỗi pôlipeptit.
Bài 3: Một đoạn chuỗi pôlipeptit là Arg-Gly-Ser-Phe-Val-Asp-Arg được mã hóa bởi đoạn ADN sau:
- GGX-TAG-XTG-XTT-XXT-TGG-GGA -
- XXG-ATX-GAX-GAA-GGA-AXX-XXT -
Mạch nào là mạch mã gốc? Đánh dấu mỗi mạch bằng hướng đúng của nó (5' → 3' hay 3' → 5').
Hướng dẫn giải:
Đoạn chuỗi pôlipeptit là Arg Gly Ser Phe Val Asp Arg
5'-AGG-GGU-UXX-UUX-GUX-GAU-XGG-3' mARN
3'-TXX-XXA-AGG-AAG-XAG-XTA-GXX-5' ADN mạch mã gốc
5'-AGG-GGT-TXX-TTX-GTX-GAT-XGG-3' mạch bổ sung
Bài 4: Một đoạn pôlipeptit gồm các axit amin sau: …Val-Trp-Lys-Pro….Biết rằng các axit amin được mã hóa bởi các bộ ba sau:
Val: GUU; Trp: UUG; Lys: AAG; Pro: XXA
a. Bao nhiêu côđon mã hóa cho đoạn pôlipeptit đó?
b. Viết trình tự các ribônuclêôtit tương ứng trên mARN.
Hướng dẫn giải:
a. Cần có 4 côđon cho việc đặt các axit amin Val-Trp-Lys-Pro vào chuỗi pôlipeptit được tổng hợp.
b. Trình tự các ribônuclêôtit trên mARN là GUU-UUG-AAG-XXA
Bài 5: Một đoạn mARN có trình tự các ribônuclêôtit như sau:
5'… XAUAAGAAUXUUGX…3'
a. Viết trình tự các nuclêôtit của ADN đã tạo ra đoạn mARN này.
b. Viết 4 axit amin có thể được dịch mã từ điểm khởi đầu của đoạn mARN trên.
c. Cho rằng đột biến thay thế nuclêôtit xảy ra trong ADN làm cho nuclêôtit thứ 3 là U của mARN được thay bằng G: 5'… XAG*AAGAAUXUUGX…3'. Hãy viết trình tự axit amin của chuỗi pôlipeptit được tổng hợp từ đoạn gen bị biến đổi trên.
d. Cho rằng việc bổ sung thêm 1 nuclêôtit xảy ra trong ADN làm cho G được thêm vào giữa nuclêôtit thứ 3 và thứ 4 của mARN này: 5'… XAUG*AAGAAUXUUGX…3'. Hãy viết trình tự axit amin của chuỗi pôlipeptit được tổng hợp từ đoạn gen bị biến đổi trên.
e. Trên cơ sở những thông tin ở (c) và (d), loại đột biến nào trong ADN có ảnh hưởng lớn hơn lên prôtêin được dịch mã (thay thế nuclêôtit hay thêm nuclêôtit)?
Hướng dẫn giải:
a. Trình tự các nuclêôtit của ADN đã tạo ra đoạn mARN trên là:
5'… XAU-AAG-AAU-XUU-GX…3' mARN
3'… GTA-TTX-TTA-GAA-XG…5' ADN mạch mã gốc
5'… XAT-AAG-AAT-XTT-GX…3' mạch bổ sung
b. Bốn axit amin có thể được dịch mã từ điểm khởi đầu của đoạn mARN trên là: His – Lys – Asn – Leu
c. Trình tự axit amin của chuỗi pôlipeptit được tổng hợp từ đoạn gen bị biến đổi trên
5'… XAG*-AAG-AAU-XUU-GX…3'
Gln – Lys – Asn – Leu
d. Trình tự axit amin của chuỗi pôlipeptit được tổng hợp từ đoạn gen bị biến đổi trên
5'… XAU-G*AA-GAA-UXU-UGX…3'
His – Glu – Glu – Ser – Cys
e. Trên cơ sở những thông tin ở (c) và (d), loại đột biến thêm 1 nuclêôtit trong ADN có ảnh hưởng lớn hơn lên prôtêin do dịch mã, vì c là đột biến thay thế U bằng G* ở côđôn thứ nhất XAU -> XAG*, nên chỉ ảnh hưởng tới 1 axit amin mà nó mã hóa (nghĩa là côđôn mã hóa His thành côđôn mẫ hóa Glu), còn ở d là đột biến thêm 1 nuclêôtit vào đầu côđôn thứ hai, nên từ vị trí này, khung đọc dịch đi 1 nuclêôtit nên ảnh hưởng (làm thay đổi) tất cả các côđôn từ vị trí thêm và tất cả các axit amin từ đó cũng thay đổi.
Bài 6: Số lượng NST lưỡng bội của một loài 2n = 10. Đột biến có thể tạo ra tối đa bao nhiêu loại thể ba ở loại này?
Hướng dẫn giải:
Theo đề ra 2n = 10 -> n = 5. Số lượng thể ba tối đa là 5 (không tính đến thể ba kép). Bạn nê xem thêm bài tập dạng Tính số thể đột biến tối đa của đột biến dị bội.
Bài 7: Giả sử ở cây cà độc dược thuộc loại thể ba về NST số 2 (sự bắt cặp của các NST số 2 trong quá trình giảm phân xảy ra theo kiểu hai NST số 2 bắt đôi với nhau và NST số 2 còn lại đứng một mình). Sự phối hợp và phân li giữa các NST xảy ra hoàn toàn ngẫu nhiên. Có bao nhiêu loại cây con có thể được sinh ra và mỗi loại chiếm tỉ lệ bao nhiêu khi cây ba nhiễm trên được thụ phấn bằng phấn của cây lưỡng bội bình thường.
Hướng dẫn giải:
Cây thể ba ở cặp NST số 2 là 3, cây lưỡng bội bình thường là 2n.
P: 3 x (2n)
Gp: n: 1 ; n
F1: (2n) : 3
Như vậy, có 2 loại cây con, mỗi loại chiếm 50%, tức là 50% số cây con là thể ba 3 và 50% số cây con là lưỡng bội bình thường (2n).
Bài 8: Bộ lưỡng bội NST của một loài sinh vật có 2n = 24.
a. Có bao nhiêu NST ở thể đơn bội, thể tam bội và thể tứ bội?
b. trong các dạng đa bội trên, dạng nào là đa bội lẽ, dạng nào là đa bội chẵn?
c. Nêu cơ chế hình thành các dạng đa bội trên.
Hướng dẫn giải:
Theo đề ra, 2n = 24 -> n = 12. Vì vậy ta có:
a. Số lượng NST được dự đoán ở:
- Thể đơn bội n = 1 x 12 = 12
- Thể tam bội 3n = 3 x 12 = 36
- Thể tứ bội 4n = 4 x 12 = 48
b. Trong các dạng đa bội trên, tam bội là đa bội lẻ, tứ bội là đa bội chẵn.
c. Cơ chế hình thành
- Thể tam bội được hình thành do sự kết hợp các giao tử 2n với giao tử n bình thường trong thụ tinh 2.
- Thể tứ bội có thể được hình thành nhờ:
+ Nguyên nhân: Trong lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử 2n, các NST đã nhân đôi nhưng không phân li dẫn đến hình thành thể tứ bội 4n.
+ Giảm phân và thụ tinh: Trong quá trình phát sinh giao tử, sự không phân li của tất cả các cặp NST tương đồng dẫn đến hình thành giao tử 2n.
Thụ tinh: 2n + 2n -> 4n.
Bài 9: Những phân tích di truyền tế bào học cho biết, có 2 loài chuối khác nhau: chuối rừng rừng lưỡng bội và chuối trồng tam bội. Ở những loài này, alen A xác định thân cao, trội hoàn toàn so với alen a xác định thân thấp. Khi gây đột biến nhân tạo, người ta thu được một số dạng tứ bội và các dạng này chỉ tạo các giao tử lưỡng bội có khả năng sống.
a. Xác định kết quả phân li về kiểu gen và kiểu hình ở các phép lai sau:
Aaaa x Aaaa; AAaa x AAaa
b. Hãy cho biết một số đặc điểm quan trọng khác nhau giữa chuối rừng và chuối trồng.
c. Giải thích nguồn gốc và quá trình xuất hiện loài chuối trồng.
Hướng dẫn giải:
a. Lập sơ đồ lai.
- Phép lai: Aaaa x Aaaa
+ Tỉ lệ phân li kiểu gen: 1 Aaaa : 2 Aaaa : 1 aaaa
+ Tỉ lệ phân li kiểu hình: 3 cao : 1 thấp
- Phép lai: AAaa x AAaa
+ Tỉ lệ phân li kiểu gen: 1 AAAA : 8 AAAa : 18 AAaa : 8 Aaaa : 1 aaaa
+ Tỉ lệ phân li kiểu hình: 35 cao : 1 thấp
b. Một số đặc điểm quan trọng khác nhau giữa chuối rừng và chuối trồng.
Đặc điểm
Chuối rừng
Chuối trồng
- Lượng ADN
- Tổng hợp chất hữu cơ
- Tế bào
- Cơ quan sinh dưỡng
- Phát triển
- Khả năng sinh giao tử
Bình thường
Bình thường
Bình thường
Bình thường
Bình thường
Bình thường -> có hạt
Cao
Mạnh
To
To
Khỏe
Không có khả năng sinh giao tử bình thường nên không hạt
c. Cho rằng chuối nhà bắt nguồn từ chuối rừng: Trong những trường hợp đặc biệt, khi chuối rừng phân li giao tử, các cặp NST tương đồng không phân li trong giảm phân tạo nên các giao tử 2n. Trong thụ tinh, giao tử 2n kết hợp với giao tử bình thường n tạo nên hợp tử 3n. Những cây chuối tam bội này có quả to, ngọt và không hạt đã được con người giữ lại trồng và nhân lên bằng sinh sản sinh dưỡng để tạo chuối nhà như ngày nay.
- Giải chi tiết bài tập chương 2, sinh học lớp 12.
