Ngườimẹđiên
Người mẹ điên
Hai mươi ba năm trước, có một người con gái
trẻ lang thang qua làng tôi, đầu bù tóc rối, gặp
ai cũng cười cười, cũng chả ngại ngần ngồi tè
trước mặt mọi người. Vì vậy, đàn bà trong làng
đi qua cô gái thường nhổ nước bọt, có bà còn
chạy lên trước dậm chân, đuổi “Cút cho xa!”.
Thế nhưng cô gái không bỏ đi, vẫn cứ cười ngây
dại quanh quẩn trong làng.
Hồi đó, cha tôi đã 35 tuổi. Cha làm việc ở bãi
khai thác đá bị máy chém cụt tay trái, nhà lại
quá nghèo, mãi không cưới được vợ. Bà nội thấy
con điên có sắc vóc, thì động lòng, quyết định
mang cô ta về nhà cho cha tôi, làm vợ, chờ bao
giờ cô ta đẻ cho nhà tôi “đứa nối dõi” sẽ đuổi đi
liền. Cha tôi dù trong lòng bất nhẫn, nhưng nhìn
cảnh nhà, cắn răng đành chấp nhận. Thế là kết
quả, cha tôi không phải mất đồng xu nào,
nghiễm nhiên thành chú rể.
Khi mẹ sinh tôi, bà nội ẵm cháu, hóp cái miệng
chẳng còn mấy cái răng vui sướng nói: “Cái ****
điên này, mà lại sinh cho bà cái đứa chống gậy
rồi!”. Có điều sinh tôi ra, bà nội ẵm mất tôi,
không bao giờ cho mẹ đến gần con.
Mẹ chỉ muốn ôm tôi, bao nhiêu lần đứng trước
mặt bà nội dùng hết sức gào lên: “Đưa, đưa
tôi…” bà nội mặc kệ. Tôi còn trứng nước như
thế, như khối thịt non, biết đâu mẹ lỡ tay vứt
tôi đi đâu thì sao? Dù sao, mẹ cũng chỉ là con
điên. Cứ mỗi khi mẹ khẩn cầu được bế tôi, bà
nội lại trợn mắt lên chửi: “Mày đừng có hòng bế
con, tao còn lâu mới đưa cho mày.
Tao mà phát hiện mày bế nó, tao đánh mày
chết. Có đánh chưa chết thì tao cũng sẽ đuổi
mày cút!”. Bà nội nói với vẻ kiên quyết và chắc
chắn. Mẹ hiểu ra, mặt mẹ sợ hãi khủng khiếp,
mỗi lần chỉ dám đứng ở xa xa ngó tôi. Cho dù
vú mẹ sữa căng đầy cứng, nhưng tôi không
được một ngụm sữa mẹ nào, bà nội đút từng
thìa từng thìa nuôi cho tôi lớn. Bà nói, trong sữa
mẹ có “bệnh thần kinh”, nếu lây sang tôi thì
phiền lắm.
Hồi đó nhà tôi vẫn đang giãy giụa giữa vũng bùn
lầy của nghèo đói. Đặc biệt là sau khi có thêm
mẹ và tôi, nhà vẫn thường phải treo niêu. Bà
nội quyết định đuổi mẹ, vì mẹ không những chỉ
ngồi nhà ăn hại cơm nhà, còn thỉnh thoảng làm
thành tiếng thị phi.
Một ngày, bà nội nấu một nồi cơm to, tự tay xúc
đầy một bát cơm đưa cho mẹ, bảo: “Con dâu,
nhà ta bây giờ nghèo lắm rồi, mẹ có lỗi với cô.
Cô ăn hết bát cơm này đi, rồi đi tìm nhà nào
giàu có hơn một tí mà ở, sau này cấm không
được quay lại đây nữa, nghe chửa?”. Mẹ tôi vừa
và một miếng cơm to vào mồm, nghe bà nội tôi
hạ “lệnh tiễn khách” liền tỏ ra kinh ngạc, ngụm
cơm đờ ra lã tã trong miệng. Mẹ nhìn tôi đang
nằm trong lòng bà, lắp bắp kêu ai oán: “Đừng…
đừng…”.
Bà nội sắt mặt lại, lấy tác phong uy nghiêm của
bậc gia trưởng nghiêm giọng hét: “Con dâu điên
mày ngang bướng cái gì, bướng thì chả có quả
tốt lành gì đâu. Mày vốn lang thang khắp nơi,
tao bao dung mày hai năm rồi, mày còn đòi cái
gì nữa? Ăn hết bát đấy rồi đi đi, nghe thấy chưa
hả?”. Nói đoạn bà nội lôi sau cửa ra cái xẻng,
đập thật mạnh xuống nền đất như Dư Thái
Quân nắm gậy đầu rồng, “phầm!” một tiếng.
Mẹ sợ chết giấc, khiếp nhược lén nhìn bà nội,
lại chậm rãi cúi đầu nhìn xuống bát cơm trước
mặt, có nước mắt rưới trên những hạt cơm
trắng nhệch. Dưới cái nhìn giám sát, mẹ chợt có
một cử động kỳ quặc, mẹ chia cơm trong bát
một phần lớn sang cái bát không khác, rồi nhìn
bà một cách đáng thương hại.
Bà nội ngồi thẫn thờ, hoá ra, mẹ muốn nói với
bà rằng, mỗi bữa mẹ sẽ chỉ ăn nửa bát, chỉ
mong bà đừng đuổi mẹ đi. Bà nội trong lòng
như bị ai vò cho mấy nắm, bà nội cũng là đàn
bà, sự cứng rắn của bà cũng chỉ là vỏ ngoài. Bà
nội quay đầu đi, nuốt những nước mắt nóng đi,
rồi quay lại sắt mặt nói: “Ăn mau ăn mau, ăn
xong còn đi.
Ở nhà này cô cũng chết đói thôi!”. Mẹ tôi dường
như tuyệt vọng, đến ngay cả nửa bát cơm con
cũng không ăn, thập thễnh bước ra khỏi cửa,
nhưng mẹ đứng ở bậc cửa rất lâu không bước
ra. Bà nội dằn lòng đuổi: “Cô đi, cô đi, đừng có
quay đầu lại. Dưới gầm trời này còn nhiều nhà
người ta giàu!”. Mẹ tôi quay lại, đưa một tay ra
phía lòng bà, thì ra, mẹ muốn được ôm tôi một
tí.
Bà nội lưỡng lự một lúc, rồi đưa tôi trong bọc tã
lót cho mẹ. Lần đầu tiên mẹ được ẵm tôi vào
lòng, môi nhắp nhắp cười, cười hạnh phúc rạng
rỡ. Còn bà nội như gặp quân thù, hai tay đỡ
sẵn dưới thân tôi, chỉ sợ mẹ lên cơn điên,
quăng tôi đi như quăng rác. Mẹ ôm tôi chưa
được ba phút, bà nội không đợi được giằng tôi
trở lại, rồi vào nhà cài chặt then cửa lại.
Khi tôi bắt đầu lờ mờ hiểu biết một chút, tôi mới
phát hiện, ngoài tôi ra, bọn trẻ chơi cùng tôi đều
có mẹ. Tôi tìm cha đòi, tìm bà đòi, họ đều nói,
mẹ tôi chết rồi. Nhưng bọn bạn cùng làng đều
bảo tôi: “Mẹ mày là một con điên, bị bà mày
đuổi đi rồi.” Tôi tìm bà nội vòi vĩnh, đòi bà phải
trả mẹ lại, còn chửi bà là đồ “bà lang sói”, thậm
chí hất tung mọi cơm rau bà bưng cho tôi. Ngày
đó, tôi làm gì biết “điên” nghĩa là cái gì đâu, tôi
chỉ cảm thấy nhớ mẹ tôi vô cùng, mẹ trông như
thế nào nhỉ? mẹ còn sống không?
Không ngờ, năm tôi sáu tuổi, mẹ tôi trở về sau 5
năm lang thang.
Hôm đó, mấy đứa nhóc bạn tôi chạy như bay
tới báo: “Thụ, mau đi xem, mẹ mày về rồi kìa,
mẹ bị điên của mày về rồi!” Tôi mừng quá đít
nhổng nhổng, co giò chạy vội ra ngoài, bà nội và
cha cũng chạy theo tôi. Đây là lần đầu tiên tôi
nhìn thấy mẹ, kể từ khi biết nhớ. Người đàn bà
đó vẫn áo quần rách nát, tóc tai còn những vụn
cỏ khô vàng khè, có trời mới biết là do ngủ đêm
trong đống cỏ nào. Mẹ không dám bước vào
cửa, nhưng mặt hướng về phía nhà tôi, ngồi
trên một hòn đá cạnh ruộng lúa trước làng,
trong tay còn cầm một quả bóng bay bẩn thỉu.
Khi tôi và lũ trẻ đứng trước mặt mẹ, mẹ cuống
cuồng nhìn trong đám tôi tìm con trai mẹ. Cuối
cùng mẹ dán chặt mắt vào tôi, nhìn tôi chòng
chọc, nhếch mép bảo: “Thụ… bóng… bóng…”.
Mẹ đứng lên, liên tục giơ lên quả bóng bay
trong tay, dúi vào lòng tôi với vẻ nịnh nọt. Tôi
thì liên tục lùi lại. Tôi thất vọng ghê gớm, không
ngờ người mẹ ngày đêm tôi nhớ thương lại là
cái hình người này. Một thằng cu đứng cạnh tôi
kêu to: “Thụ, bây giờ mày biết con điên là thế
nào chưa? Là mẹ mày như thế này đấy!”
Tôi tức tối đáp lại nó: “Nó là mẹ mày ấy! Mẹ
mày mới là con điên ấy, mẹ mày mới là thế
này!” Tôi quay đầu chạy trốn. Người mẹ bị điên
này tôi không thèm. Bà nội và bố thì lại đưa mẹ
về nhà. Năm đó, bà nội đuổi mẹ đi rồi, lương
tâm bà bị chất vấn dày vò, bà càng ngày càng
già, trái tim bà cũng không còn sắt thép được
nữa, nên bà chủ động đưa mẹ về, còn tôi lại
bực bội, bởi mẹ đã làm tôi mất thể diện.
Tôi không bao giờ tươi tỉnh với mẹ, chưa bao
giờ chủ động nói với mẹ, càng không bao giờ gọi
“Mẹ!”, khi phải trao đổi với mẹ, tôi gào là chủ
yếu, mẹ không bao giờ dám hé miệng. Nhà
không thể nuôi không mẹ mãi, bà nội quyết
định huấn luyện cho mẹ làm việc vặt. Khi đi làm
đồng, bà nội dắt mẹ đi “quan sát học hỏi”, bà
bảo mẹ không nghe lời sẽ bị đánh đòn.
Sau một thời gian, bà nội nghĩ mẹ đã được dạy
dỗ tương đối rồi, liền để mẹ tự đi cắt cỏ lợn. Ai
ngờ mẹ chỉ cắt nửa tiếng đã xong cả hai bồ “cỏ
lợn”. Bà nội vừa nhìn đã tá hỏa sợ hãi, cỏ mẹ
cắt là lúa giống vừa làm đồng trỗ bông trong
ruộng nhà người ta. Bà nội vừa sợ vừa giận
phát cuồng chửi rủa: “**** điên lúa và cỏ mà
không phân biệt được…
” Bà nội còn đang chưa biết nên xoay xở ra sao,
thì nhà có ruộng bị cắt lúa tìm tới, mắng bà cố ý
dạy con dâu làm càn. Bà nội tôi lửa giận bốc
phừng phừng, trước mặt người ta lấy gậy đánh
vào eo lưng con dâu, chửi: “Đánh chết con điên
này, mày cút ngay đi cho bà…”
Mẹ tuy điên, nhưng vẫn biết đau, mẹ nhảy
nhỏm lên chạy trốn đầu gậy, miệng phát ra
những tiếng lắp bắp sợ hãi: “Đừng… đừng…”.
Sau rồi, nhà người ta cũng cảm thấy chướng
mắt, chủ động bảo: “Thôi, chúng tôi cũng chẳng
bắt đền nữa. Sau này giữ cô ta chặt một tí là
được…”. Sau khi cơn sóng gió qua, mẹ oại người
dưới đất thút thít khóc.
Tôi khinh bỉ bảo: “Cỏ với lúa mà cũng chả phân
biệt được, mày đúng là lợn!” Lời vừa dứt, gáy tôi
bị một cái tát lật, là bà. Bà trừng mắt bảo tôi:
“Thằng ngu kia, mày nói cái gì đấy? Mày còn thế
này nữa? Đấy là mẹ mày đấy!” Tôi vùng vằng
bĩu môi: “Cháu không có loại mẹ điên khùng thế
này!”
“A, mày càng ngày càng láo. Xem bà có đánh
mày không!” Bà nội lại giơ tay lên, lúc này chỉ
thấy mẹ như cái lò xo bật từ dưới đất lên, che
giữa bà nội và tôi, mẹ chỉ tay vào đầu mẹ, kêu
thảng thốt: “Đánh tôi, đánh tôi!”
Tôi hiểu rồi, mẹ bảo bà nội đánh mẹ, đừng
đánh tôi. Cánh tay bà trên không trung thõng
xuống, miệng lẩm bẩm: “**** điên này, trong
lòng nó cũng biết thương con đây!”. Tôi vào lớp
một, cha được một hộ chuyên nuôi cá làng bên
mời đi canh hồ cá, mỗi tháng lương 50 tệ. Mẹ
vẫn đi làm ruộng dưới sự chỉ bảo của bà, chủ
yếu là đi cắt cỏ lợn, mẹ cũng không còn gây ra
vụ rầy rà nào lớn nữa.
Nhớ một ngày mùa đông đói rét năm tôi học lớp
ba, trời đột ngột đổ mưa, bà nội sai mẹ mang ô
cho tôi. Có lẽ trên đường đến trường tôi mẹ đã
ngã ì oạch mấy lần, toàn thân trông như con khỉ
lấm bùn, mẹ đứng ở ngoài cửa sổ lớp học nhìn
tôi cười ngớ ngẩn, miệng còn gọi tôi: “Thụ… ô…”.
Có mấy đứa bạn tôi cười khúc khích, tôi như
ngồi trên bàn chông, oán hận mẹ khủng khiếp,
hận mẹ không biết điều, hận mẹ làm tôi xấu hổ,
càng hận thằng Phạm Gia Hỷ cầm đầu trêu chọc.
Trong lúc nó còn đang khoa trương bắt chước
mẹ, tôi chộp cái hộp bút trước mặt, đập thật
mạnh cho nó một phát, nhưng bị Phạm Gia Hỷ
tránh được.
Nó xông tới bóp cổ tôi, chúng tôi giằng co đánh
nhau. Tôi nhỏ con, vốn không phải là đối thủ
của nó, bị nó dễ dàng đè xuống đất. Lúc này,
chỉ nghe một tiếng “vút” kéo dài từ bên ngoài
lớp học, mẹ giống như một đại hiệp “bay” ào
vào, một tay tóm cổ Phạm Gia Hỷ, đẩy ra tận
ngoài cửa lớp. Ai cũng bảo người điên rất khỏe,
thật sự đúng là như vậy. Mẹ dùng hai tay nhấc
bổng thằng bắt nạt tôi lên trên không trung, nó
kinh sợ kêu khóc gọi bố mẹ, một chân béo ị
khua khoắng đạp loạn xạ trên không trung. Mẹ
không thèm để ý, vứt nó vào ao nước cạnh cổng
trường, rồi mặt thản nhiên, mẹ đi ra.
Mẹ vì tôi gây ra đại hoạ, mẹ lại làm như không
có việc gì xảy ra. Trước mặt tôi, mẹ lại có vẻ
khiếp nhược, nhìn tôi vẻ muốn lấy lòng. Tôi hiểu
ra đây là tình yêu của mẹ, dù đầu óc mẹ không
tỉnh táo, thì tình yêu của mẹ vẫn tỉnh táo, vì con
trai của mẹ bị người ta bắt nạt. Lúc đó tôi
không kìm được kêu lên: “Mẹ!” đây là tiếng gọi
đầu tiên kể từ khi tôi biết nói.
Mẹ sững sờ cả người, nhìn tôi rất lâu, rồi y hệt
như một đứa trẻ con, mặt mẹ đỏ hồng lên, cười
ngớ ngẩn. Hôm đó, lần đầu tiên hai mẹ con tôi
cùng che một cái ô về nhà. Tôi kể sự tình cho bà
nội nghe, bà nội sợ rụng rời ngã ngồi lên ghế,
vội vã nhờ người đi gọi cha về. Cha vừa bước
vào nhà, một đám người tráng niên vạm vỡ tay
dao tay thước xông vào nhà tôi, không cần hỏi
han trắng đen gì, trước tiên đập phá mọi bát
đũa vò hũ trong nhà nát như tương, trong nhà
như vừa có động đất cấp chín.
Đây là những người do nhà Phạm Gia Hỷ nhờ
tới, bố Phạm hung hãn chỉ vào cha tôi nói: “Con
trai tao sợ quá đã phát điên rồi, hiện đang nằm
nhà thương. Nhà mày mà không mang 1000 tệ
trả tiền thuốc thang, mẹ mày tao cho một mồi
lửa đốt tan cái nhà mày ra.”
Một nghìn tệ? Cha đi làm một tháng chỉ 50 tệ!
Nhìn những người sát khí đằng đằng nhà họ
Phạm, cha tôi mắt đỏ lên dần, cha nhìn mẹ với
ánh mắt cực kỳ khủng khiếp, một tay nhanh
như cắt dỡ thắt lưng da, đánh tới tấp khắp đầu
mặt mẹ. Một trận lại một trận, mẹ chỉ còn như
một con chuột khiếp hãi run rẩy, lại như một
con thú săn đã bị dồn vào đường chết, nhảy lên
hãi hùng, chạy trốn, cả đời tôi không thể quên
tiếng thắt lưng da vụt lạnh lùng lên thân mẹ và
những tiếng thê thiết mẹ kêu. Sau đó phải
trưởng đồn cảnh sát đến ngăn bàn tay bạo lực
của cha.
Kết quả hoà giải của đồn cảnh sát là: Cả hai bên
đều có tổn thất, cả hai không nợ nần gì nhau
cả. Ai còn gây sự sẽ bắt luôn người đó. Đám
người đi rồi, cha tôi nhìn khắp nhà mảnh vỡ nồi
niêu bát đũa tan tành, lại nhìn mẹ tôi vết roi
đầy mình, cha tôi bất ngờ ôm mẹ tôi vào lòng
khóc thảm thiết.
“Mẹ điên ơi, không phải là tôi muốn đánh mẹ,
mà nếu như tôi không đánh thì việc này không
thể dàn xếp nổi, nhà mình làm gì có tiền mà
đền cho người. Bởi nghèo khổ quá mà thành
hoạ đấy thôi!”. Cha lại nhìn tôi nói: “Thụ, con
phải cố mà học lên đại học. Không thì, nhà ta cứ
bị người khác bắt nạt suốt đời, nhé!”. Tôi gật
đầu, tôi hiểu.
Mùa hè năm 2000, tôi thi đỗ vào trung học với
kết quả xuất sắc. Bà nội tôi vì làm việc cực nhọc
cả đời mà mất trước đó, gia cảnh ngày càng khó
khăn hơn. Cục Dân Chính khu tự trị Ân Thi (Hồ
Bắc) xếp nhà tôi thuộc diện đặc biệt nghèo đói,
mỗi tháng trợ cấp 40 tệ. Trường tôi học cũng
giảm bớt học phí cho tôi, nhờ thế tôi mới có thể
học tiếp.
Vì học nội trú, bài vở nhiều, tôi rất ít khi về nhà.
Cha tôi vẫn đi làm thuê 50 tệ một tháng, gánh
tiếp tế cho tôi đặt lên vai mẹ, không ai thay thế
được. Mỗi lần bà thím nhà bên giúp nấu xong
thức ăn, đưa cho mẹ mang đi. Hai mươi ki lô
mét đường núi ngoằn ngoèo ruột dê làm khổ
mẹ phải tốn sức ghi nhớ đường đi, gió tuyết
cũng vẫn đi. Và thật là kỳ tích, hễ bất cứ việc gì
làm vì con trai, mẹ đều không điên tí nào. Ngoài
tình yêu mẫu tử ra, tôi không còn cách giải thích
nào khác. Y học cũng nên giải thích khám phá
hiện tượng này.
27/4/2003, lại là một chủ nhật, mẹ lại đến,
không chỉ mang đồ ăn cho tôi, mẹ còn mang
đến hơn chục quả đào dại. Tôi cầm một quả,
cắn một miếng, cười hỏi mẹ: “Ngọt quá, ở đâu
ra?” Mẹ nói: “Tôi… tôi hái…” không ngờ mẹ tôi
cũng biết hái cả đào dại, tôi chân thành khen
mẹ: “Mẹ, mẹ càng ngày càng tài giỏi!”. Mẹ cười
hì hì.
Trước lúc mẹ về, tôi theo thói quen dặn dò mẹ
phải cẩn thận an toàn, mẹ ờ ờ trả lời. Tiễn mẹ
xong, tôi lại bận rộn ôn tập trước kỳ thi cuối
cùng của thời phổ thông. Ngày hôm sau, khi
đang ở trên lớp, bà thím vội vã chạy đến
trường, nhờ thầy giáo gọi tôi ra ngoài cửa. Thím
hỏi tôi, mẹ tôi có đến đưa tiếp tế đồ ăn không?
Tôi nói đưa rồi, hôm qua mẹ về rồi.
Thím nói: “Không, mẹ mày đến giờ vẫn chưa về
nhà!” Tim tôi thót lên một cái, mẹ tôi chắc
không đi lạc đường? Chặng đường này mẹ đã đi
ba năm rồi, có lẽ không thể lạc được. Thím hỏi:
“Mẹ mày có nói gì không?” Tôi bảo không, mẹ
chỉ cho cháu chục quả đào tươi. Thím đập hai
tay:” Thôi chết rồi, hỏng rồi, có lẽ vì mấy quả
đào dại rồi!” Thím kêu tôi xin nghỉ học, chúng tôi
đi men theo đường núi về tìm. Đường về quả
thực có mấy cây đào dại, trên cây chỉ lơ thơ vài
quả cọc, bởi nếu mọc ở vách đá mới còn giữ
được quả.
Chúng tôi cùng lúc nhìn thấy trên thân cây đào
có một vết gãy cành, dưới cây là vực sâu trăm
thước. Thím nhìn tôi rồi nói: “Chúng ta đi xuống
khe vách đá tìm!” Tôi nói: “Thím, thím đừng doạ
cháu…”. Thím không nói năng kéo tôi đi xuống
vách núi…
Mẹ nằm yên tĩnh dưới khe núi, những trái đào
dại vương vãi xung quanh, trong tay mẹ còn
nắm chặt một quả, máu trên người mẹ đã cứng
lại thành đám màu đen nặng nề. Tôi đau đớn
tới mức ngũ tạng như vỡ ra, ôm chặt cứng lấy
mẹ, gọi: “Mẹ ơi, Mẹ đau khổ của con ơi! Con hối
hận đã nói rằng đào này ngọt! Chính là con đã
lấy mạng của mẹ… Mẹ ơi, mẹ sống chẳng được
hưởng sung sướng ngày nào…” Tôi sát đầu tôi
vào khuôn mặt lạnh cứng của mẹ, khóc tới mức
những hòn đá dại trên đỉnh núi cũng rớt nước
mắt theo tôi.
Ngày 7/8/2003, một trăm ngày sau khi chôn cất
mẹ, thư gọi nhập học dát vàng dát bạc của Đại
học Hồ Bắc đi xuyên qua những ngả đường mẹ
tôi đã đi, chạy qua những cây đào dại, xuyên
qua ruộng lúa đầu làng, “bay” thẳng vào cửa
nhà tôi. Tôi gài lá thư đến muộn ấy vào đầu ngôi
mộ cô tịch của mẹ: “Mẹ, con đã có ngày mở mặt
mở mày rồi, MẸ có nghe thấy không? MẸ có thể
ngậm cười nơi chín suối rồi!”
SinhThanh.XtGem.Com